Czym są wirtualne pieniądze?

W polskim prawie zostały zdefiniowane dopiero w 2018 roku. Wirtualne pieniądze, bo o nich mowa, wywołują niemałe kontrowersje, a wielu wciąż nie potrafi wskazać różnicy między nimi a kryptowalutami. Czym właściwie są wirtualne pieniądze i do czego służą?

Wirtualne pieniądze, czyli… właściwie co?

Kryptowaluty istnieją już od ponad 12 lat. W 2008 roku Satoshi Nakamoto wymyślił Bitcoina. W tamtym czasie zaczęto też częściej używać pojęcia: “wirtualne pieniądze”. Jak się jednak szybko okazało, ustalenie jednej, spójnej definicji wirtualnych pieniędzy nie jest takie proste.

W wielu częściach świata wirtualne pieniądze oznaczają nieuregulowaną cyfrową walutę, która jest używana i często kontrolowana przez twórców. Jest ona przede wszystkim akceptowalna pośród społeczności, która nad nią pracowała.

W 2014 roku Europejski Urząd Nadzoru Bankowego (European Banking Authority) zdefiniował wirtualne pieniądze jako:

“Cyfrową reprezentację wartości, która nie jest emitowana przez bank centralny lub publiczny organ, ani niekoniecznie powiązany z walutą fiducjarną, ale jest akceptowany przez osoby fizyczne lub prawne jako środek płatniczy i może być przekazywany, przechowywany lub sprzedawany elektronicznie”.

Cztery lata później Parlament Europejski przyjął dyrektywę 2018/843, w której dodano, że wirtualne pieniądze nie posiadają statusu prawnego waluty [fiducjarnej - przyp. red.], lub pieniędzy.

Wirtualne pieniądze w Polsce

Podobną definicję przyjęły polskie instytucje nadzorcze. 1 marca 2018 roku światło dzienne ujrzała ustawa o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Właśnie tam zdefiniowano, czym są wirtualne pieniądze w rozumieniu polskiej legislacji.

Zgodnie z ustawą, wirtualna waluta to cyfrowe odwzorowanie wartości, które jednocześnie nie jest:

• prawnym środkiem płatniczym emitowanym przez Narodowy Bank Polski (NBP) lub zagraniczne banki centralne
• instrumentem finansowym (zdefiniowanym w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi)
• pieniądzem elektronicznym (zdefiniowanym w ustawie z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych)
• międzynarodową jednostką rozrachunkową.

Dopiero na początku maja 2019 roku Komisja nadzoru Finansowego (KNF) wydała spółce Billion Solutions licencję na wydawanie i obsługę wirtualnego pieniądza. Było to pierwsza tego typu zezwolenie w Polsce.

Różnice między wirtualnym pieniądzem, a kryptowalutą

Wciąż trwają spory, czy kryptowaluty to również wirtualne pieniądze. Wśród ekonomistów przeważa jednak opinia, że istnieje rozróżnienie pomiędzy jednym a drugim. Wynika to z samej wartości.

Wirtualne pieniądze z założenia powinny mieć stałą wartość powiązaną z realnym, empirycznym dobrem. Kryptowaluty mają natomiast często wartość czysto spekulacyjną, a sceptycy mówią, że powstają one z “czystego powietrza”. Tym samym wirtualne pieniądze bardziej przypominają stablecoiny.

Wirtualne pieniądze to przede wszystkim cyfrowa alternatywa dla konwencjonalnych banknotów i monet. Jednakże ich precyzyjna definicja wciąż jest tematem sporów.