Rozwój CBDC: mapa świata
Ostatnie miesiące to niezwykle intensywny czas dla cyfrowych walut banków centralnych. Coraz więcej krajów na świecie rozważa, bada, testuje, a nawet wprowadza pierwsze CBDC.
Postanowiliśmy więc przygotować dla was mapę świata wraz z opisem postępów w poszczególnych państwach. Naszą mapę będziemy aktualizować co kilka tygodni, żebyście mogli być na bieżąco z najnowszymi informacjami.
Przypomnienie: przedstawiciele większości banków centralnych nie są skorzy do chwalenia się postępami prac, więc w przypadku niektórych krajów mamy tylko szczątkowe informacje, choć istnieją podejrzenia, że prace nad CBDC mogą być w bardzo zaawansowanej fazie.
DZIAŁAJĄCE CBDC
- Bahamy
Nie często zdarza się, by Bahamy w czymś wyprzedziły największe gospodarki świata. Tym razem tak jednak było. Wyspiarskie państwo na Oceanie Atlantyckim to aż 700 wysp rozrzuconych na 470 tysiącach kilometrów kwadratowych. Geografia Bahamów stwarza nie lada wyzwania dla systemów finansowych: zarówno tych tradycyjnych, jak i cyfrowych.
W 2019 roku ten kraj przeprowadził program pilotażowy dla CBDC. Okazał się on na tyle udany, że Bank Centralny zdecydował się wprowadzić cyfrowego dolara bahamskiego (ma on tę samą wartość, co dolar amerykański) o nazwie sand dollar 20 października 2020 roku.
17 lutego 2021 Mastercard (we współpracy z Island Pay) ogłosił, że uruchamia pierwszą na świecie kartę połączoną z CBDC. Dzięki temu ludzie na Bahamach będą mogli płacić cyfrowym dolarem bahamskim za pomocą karty prepaid.
ZAAWANSOWANE TESTY
- Anguilla, Antigua i Barbuda, Barbados, Grenada, Montserrat, Trynidad i Tobago, Gwadelupa, Dominika, Saint Lucia, Saint Kitts i Nevis, Saint Vincent i Grenadyny
CBDC na Karaibach jest coraz bliżej. 8 wysp zrzeszonych pod Wschodniokaraibskim Bankiem Centralnym zaczęło pracować nad cyfrową walutą już w 2017 roku. Zaplanowano wtedy uruchomienie jej w 2021. Na razie niemal wszystko idzie zgodnie z planem. W ostatnim tygodniu lutego 2021 poinformowano o pierwszej transakcji detalicznej DCash, czyli tamtejszego CBDC. Cyfrowa waluta na razie pojawi się w połowie zrzeszonych krajów. - Chiny
Jedna z największych gospodarek świata jest też pionierem w tematyce cyfrowych walut emitowanych przez banki centralne. Chiński rząd jest przeciwny kryptowalutom, a żeby im przeciwdziałać, powstaje właśnie cyfrowy yuan.
W Kraju Środka prace nad CBDC zaczęto już w 2017 roku.
W październiku 2020 roku rozpoczęto pilotażowy program testów. 24 lutego 2021 roku zapowiedziano już szóstą serię testów. Wydaje się, że Chiny są zdecydowanie najbliżej wprowadzenia na masową skalę CBDC. - Hongkong
Hong Kong Monetary Authority w 2017 roku zaczęło badać potencjał CBDC. HKMA zaczęło testować natywne CBDC w 2018, a w kolejnym roku opublikowało raport, w którym wskazało korzyści płynące z implementacji cyfrowej waluty. W listopadzie 2019 roku ta sama instytucja ogłosiło oficjalną współpracę z Chińskim Bankiem Ludowym (PBoC). W styczniu 2021 roku ogłoszono, że program pilotażowy prowadzone w Hongkongu wchodzi w fazę testowania wielu różnych walut fiducjarnych. - Korea Południowa
Obecność Korei Południowej w zestawieniu krajów, które są najbliżej wprowadzenia CBDC, może na pierwszy rzut oka budzić wątpliwości. Nic jednak bardziej mylnego. Koreański rząd pracuje nad własnym CBDC już od 4 lat. Ponadto, Korea podeszła do tematu od zupełnie innej strony niż większość państw. Zanim zaczęto rozwijać potencjalną technologię, ogłoszono 22-miesięczny plan na stworzenie ram prawnych obejmujących cyfrową walutę. Opublikowano go na początku lutego 2021 roku. Kolejnym krokiem ma być stworzenie infrastruktury. Trzeba jednak oddać, że nieco ponad rok temu przedstawiciele centralnego banku mówili, że nie planują emitować wona. - Litwa
Lietuvos Bankas, centralny bank Litwy, dopiero w grudniu 2019 ogłosił rozpoczęcie prac nad CBDC. W połowie 2020 zaczęto testować CBDC na użytek wewnętrzny. Problemem naszych północnych sąsiadów w wyemitowaniu własnego cyfrowego pieniądza jest jednak obecność w strefie euro. Litewski bank centralny wypuścił nawet własną kryptowalutę (monetę kolekcjonerską). Infrastruktura też jest rzekomo przygotowana. Natomiast Litwa oczekuje, że Unia Europejska zwiększy intensywność prac nad cyfrowym euro. - RPA
To jeden z pierwszych krajów pracujących nad rozwojem cyfrowych walut banków centralnych. Już w 2016 roku powstał 5-letni plan konsultacji i badań nad tym tematem. W 2018 roku uruchomiono pierwszą fazę testów CBDC dla hurtu. W połowie lutego 2021 ogłoszono drugi etap planów, w którym testowane będą zarówno hurtowe CBDC, jak i te do użytku międzybankowego. Jako jeden z nielicznych krajów RPA zdradza też technologię, jakiej używa. W pierwszym etapie wykorzystano blockchain Quorum i Ethereum. W drugim hurtowe CBDC będzie oparte na przemysłowym blockchainie Corda oraz na rozwiązaniach opartych o ekosystem Cosmos. - Singapur
Singapur to być może najbardziej innowacyjny kraj na świecie. Trudno znaleźć ranking dotyczący rozwoju technologii, w którym Singapur nie byłby w czołówce. Czy to edukacja, ochrona środowiska, czy właśnie finanse - ten azjatycki kraj zwykle wyznacza trendy. W przypadku CBDC Singapur jest w podobnym miejscu, co Hongkong. Miasto-państwo już długi czas pracuje nad rozwojem cyfrowych walut. W lipcu 2020 zakończono finalną fazę projektu Ubin, który miał na celu stworzenie CBDC. Z infrastruktury tego projektu skorzystały m.in. centralne banki Kanady i Wielkiej Brytanii. To właśnie Singapur wespół ze Szwajcarią i Hongkongiem ma pomóc Bankowi Rozrachunków Międzynarodowych w rozwoju CBDC. Singapur stworzy do tego międzynarodową platformę rozrachunkową. - Szwecja
Jeśli ktoś zaczyna przygodę z branżą CBDC, na pewno słyszał o projekcie e-krona. Wirtualna korona szwedzka to coś, nad czym Riksbank, centralny bank Szwecji, pracuje już od 2016 roku. Pod koniec 2019 roku władze szwedzkie ogłosiły roczne testy cyfrowej korony w środowisku sprzedaży detalicznej. W grudniu 2020 ogłoszono dalsze fazy programu, który ma potrwać do 2022. Szwedzi podkreślają, że chcą się pozbyć gotówki, więc prace nad CBDC muszą być dokładne, ale też szybkie. Według badań Szwecja jest najmniej uzależnioną od gotówki ekonomią świata.
W FAZIE BADAŃ
- Arabia Saudyjska i Zjednoczone Emiraty Arabskie
W styczniu 2019 roku United Arab Emirates’ Central Bank (UAECB) oraz Saudi Arabian Monetary Authority (SAMA) ogłosiły wspólną pracę nad badaniem transgranicznego CBDC między tymi dwoma państwami. Ogłoszono, że cyfrowa waluta ma się nazywać Aber.
W listopadzie 2020 zakończono program pilotażowy. 93-stronicowe podsumowanie projektu Aber wykazało duży potencjał technologii rozproszonego rejestru (DLT), który mógłby ulepszyć międzynarodowe transakcje. - Australia
O cyfryzacji australijskiego dolara władze Reserve Bank of Australia (RBA) mówiły już w 2018 roku. Nic jednak nie wydarzyło się aż do końcówki kolejnego. W grudniu 2019 RBA przedłożyło ustawodawcom wniosek o badanie CBDC. W listopadzie 2020 ogłoszono współpracę RBA z Commonwealth Bank, National Australia Bank, Perpetual, oraz ConsenSys Software, by stworzyć protokół Proof-of-Work dla tokenizowanego CBDC. - Egipt
W 2020 roku dowiedzieliśmy się, że bank centralny Egiptu prowadzi studia wykonalności we współpracy z wieloma międzynarodowymi instytucjami finansowymi, nie ujawniając nazw ani nie określając, czy przewidywana waluta byłaby przedmiotem obrotu wyłącznie na rzecz banków, czy też między bankami a klientami. - Indonezja
Zastanawialiśmy się, do której kategorii dać Indonezję. Naród 18 tysięcy wysp już w 2018 roku rozpoczął dwuletni projekt CBDC. Jeszcze na początku 2020 dochodziły nas głosy, że finisz badań jest blisko, a wnioski są bardzo optymistyczne dla rozwoju cyfrowej rupii. Po tym wszystkim temat trochę ucichł. Pod koniec 2020 roku znów dochodziły nas głosy o trwających testach, ale nic oficjalnego. - Japonia
Wszystko wskazuje na to, że już wkrótce Japonię przeniesiemy do czerwonej strefy. W azjatyckim kraju nad CBDC zaczęto pracować już w 2017 roku, ale przez długi czas podchodzono dość sceptycznie do cyfryzacji jena. Prace przyspieszyły pod koniec 2020 roku, gdy Bank of Japan (BoJ) opublikował pracę, w której wyjaśnił, jak należy podchodzić do cyfrowej waluty.
W lutym 2021 ogłoszono, że Japonia jest gotowa i zamierza uruchomić program pilotażowy cyfrowego jena jeszcze w pierwszym kwartale roku. - Norwegia
Norges Bank wydał już dwa oficjalne raporty dotyczące rozwoju CBDC. Pierwszy jeszcze w 2018 roku, drugi rok później. W 2020 roku ogłoszono, że projekt cyfrowego pieniądza w Norwegii jest w trzeciej fazie. Jej wynikiem będzie kolejny raport, który ma dostarczyć informacji o wymaganej pracy, rozbudować wiedzę o technologii oraz zaprosić do rozmów potencjalnych partnerów. - Tajlandia
W styczniu 2020 uruchomiono projekt Inthanon-LionRock w Tajlandii. Powstał on z inicjatywy Bank of Thailand we współpracy z Hong Kong Monetary Authority (HKMA). Projekt zakłada badanie potencjału CBDC w transakcjach międzynarodowych. W lutym 2021 ogłoszono, że do projektu dołączają również Chiny oraz Zjednoczone Emiraty Arabskie. - Turcja
Nad Bosforem eksplorują tematykę CBDC od 2018 roku. Turcja zmaga się z wysoką inflacją od kilku lat, więc ewentualna cyfryzacja liry tureckiej mogłaby znacznie pomóc ekonomii. Dużo mówiono o testach potencjalnych rozwiązań, ale wszystko było trzymane w tajemnicy. Dopiero pod koniec grudnia 2020 ogłoszono, że Turcja rozpocznie program pilotażowy cyfrowej waluty w drugiej połowie 2021. - Ukraina
W podobnym czasie do Szwecji, nad cyfrową wersją waluty zaczęto pracować na Ukrainie. E-hrywna dostała swój projekt pilotażowy już w grudniu 2018 roku. Trwał on do lutego 2019, a wyniki i podsumowanie opublikowano w rok później. W ostatnich dniach 2020 roku Ministerstwo Transformacji Cyfrowej Ukrainy podpisało umowę z Fundacją Rozwoju Stellar, której celem jest m.in. pomoc w rozwoju waluty cyfrowej Banku Centralnego.
OFICJALNE PLANY
- Ghana
W czerwcu 2020 roku ogłoszono, że Central Bank of Ghana (BoG) pracuje nad CBDC. Nie ma jednak żadnych informacji, na jakim etapie są prace. - Indie
Podobno cyfrowa rupia jest coraz bliżej. Jeśli szef Reserve Bank of India (RBI) mówi prawdę, już wkrótce przesuniemy Indie do wyższej grupy. Na razie jednak wiemy tylko tyle, że indyjskie władze są zdeterminowane, by wprowadzić własne CBDC. - Iran
Iran ogłosił plany uruchomienia własnego CBDC już w 2018 roku. Miało to pomóc w przepływie finansów oraz wesprzeć irański rząd w walce z międzynarodowymi sankcjami. Niestety nie ma informacji, czy coś się dzieje w tej tematyce. - Jamajka
W połowie 2020 roku szef Bank of Jamaica (BoJ) Richard Byles ogłosił, że jego instytucja rozwija projekt CBDC. Zostało zapowiedziane, że pod koniec 2020 roku odbędą się testy cyfrowej waluty, ale po tym informacje ucichły. 19 lutego 2021 Byles powiedział, że w ostatnich miesiącach jego bank pracował na niezbędnymi ramami prawnymi dla CBDC. Program pilotażowy ma się rozpocząć w drugim lub trzecim kwartale 2021, a jamajska cyfrowa waluta ujrzy światło dzienne najwcześniej w 2022 roku. - Mauritius
W pierwszej połowie 2020 roku Bank of Mauritius ogłosiły plany uruchomienia CBDC. Według najnowszych informacji BOM pracuje nad ekosystemem wokół zdigitalizowanej waluty. Tak, sami nie jesteśmy pewni, co to właściwie znaczy. - Rosja
Na początku 2020 centralny bank Rosji zezwolił na testy stablecoinów, z zastrzeżeniem, że muszą podchodzić ostrożnie do cyfrowego rubla. Pod koniec lutego 2021 ogłoszono plany konsultacji społecznych w sprawie cyfrowego rubla.
W połowie marca 2021 roku władze banku centralnego Rosji zdradziły, że pracują nad platformą dla cyfrowego rubla, a testy nowego CBDC mają rozpocząć się w 2022.
KONSULTACJE SPOŁECZNE
- Kanada
Mija już rok, odkąd Kanada zakończyła 4. fazę projektu Jasper. W tamtej fazie Bank of Canada oraz Payments Canada, Monetary Authority of Singapore i Bank of England pracowali nad transgranicznym system rozliczeń międzywalutowych. Jeszcze rok temu dodalibyśmy Kanadę do grupy zaawansowanych testów. Projekt nie został jednak kontynuowany, bo bank centralny Kanady nie zdecydował się na kontynuowanie prac nad CBDC (przynajmniej oficjalnie). W pierwszej połowie lutego 2021 roku cztery uczelnie wyższe zaproponowały swoje pomysły na skonstruowanie cyfrowego dolara kanadyjskiego. - Kazachstan
Kazachstan wyraził zainteresowanie rozwijaniem CBDC, ale dotychczas nie padły żadne oficjalne deklaracje lub plany programów pilotażowych. - Kenia
Kenia, podobnie jak Kazachstan, dostrzegła potencjał cyfrowej waluty, ale dotychczas nie słyszeliśmy o żadnych planach rozwoju. - Stany Zjednoczone
Na początku USA podchodziło bardzo powolnie do tematyki CBDC. Aż do połowy 2020 roku nie było żadnego oficjalnego komentarza przedstawicieli Fedu na ten temat. Dopiero w sierpniu poprzedniego roku ogłoszono badanie oraz eksperymentowanie z technologią DLT. To badanie miało też ustalić potencjał i ryzyko związane z cyfryzacją pieniędzy. W lutym 2021 szef Rezerwy Federalnej Jerome Powell ogłosił, że amerykańskie społeczeństwo musi najpierw poznać plusy i minusy cyfrowego dolara, zanim zaczną pracą nad odpowiednim rozwiązaniem. - Strefa euro
Dopiero w maju 2020 roku Europejski Bank Centralny przyznał, że detaliczne CBDC ma duży potencjał. Wtedy też zaczęto prowadzić badania nad rozwojem cyfrowego euro. Następnie ECB dołączyło do kilku innych banków centralnych, by wymieniać wiedzę i doświadczenia związane z CBDC. W październiku 2020 ECB uruchomiło konsultacje społeczne nad stworzeniem cyfrowego euro dla 19 krajów znajdujących się w strefie. Na razie nie ma jeszcze decyzji o dalszym procedowaniu. - Wielka Brytania
Bank of England był jednym z pierwszych banków na świecie, który odniósł się do CBDC. Już w 2015 roku opublikowano oświadczenie na temat cyfrowego funta. W marcu 2020 wystartowano z publicznymi konsultacjami. Wciąż jednak nie ma decyzji, czy BoE będzie rozwijać projekt CBDC.
INNE PRACE NAD ZASTOSOWANIEM TECHNOLOGII
- Argentyna
Banco Central de la República Argentina (BCRA), centralny bank Argentyny, podchodzi do technologii blockchain całościowo. Choć w kraju z Ameryki Południowej nie ma oficjalnych prac nad rozwojem CBDC, centralny organ współpracuje z komercyjnymi bankami nad rozwojem smart kontraktów i całego blockchaina oraz DLT. - Brazylia
W 2018 roku Banco Central do Brasil (BCB) stworzył specjalny oddział, który miał zajmować się badaniem technologii do natychmiastowych transakcji. To szybko stworzyło pomysł na PIX - brazylijską odpowiedź na CBDC. PIX to platforma do natychmiastowych transakcji, która została uruchomiona w połowie listopada. Miesiąc później już 100 milionów ludzi używało PIX-a.
Choć nie jest to dosłownie CBDC, PIX jest pomysłem banku centralnego, który wykorzystał najnowszą technologię do stworzenia nowego cyfrowego narzędzia finansowego. - Kambodża
W październiku 2020 Narodowy Bank Kambodży uruchomił Bakong Blockchain Payments System, czyli platformę do przeprowadzenia natychmiastowych mobilnych płatności. Platforma używa cyfrowych portfeli osadzonych na blockcahinie.
NIE MA PLANÓW NA IMPLEMENTACJĘ CBDC
- Dania
Dania, podobnie jak Szwecja, zaczęła bardzo wcześnie pracować nad projektem e-korony. Już w grudniu 2016 powstał oficjalny projekt rozwoju CBDC. Po roku badań ogłoszono jednak, że tego typu rozwiązanie nie polepszyłoby aktualnego stanu finansów Danii. Od tamtego czasu nie słychać, by zmieniono pogląd na ten temat w kraju Hamleta. - Islandia
W 2018 roku islandzki bank centralny ogłosił badania nad potencjałem CBDC. Były plany na rafkronę, czyli cyfrową koronę, ale szybko je zarzucono i ogłoszono, że Islandia na razie nie będzie dążyła do wyemitowania własnego CBDC. - Izrael
W listopadzie 2017 roku została zawiązana grupa badawcza, która miała ustalić, czy warto stworzyć e-szekla. Wyniki badań opublikowano rok później. Odradzano tam tworzenie CBDC, natomiast zespół badawczy nie został rozwiązany i wciąż monitoruje rozwój cyfrowych walut na świecie. - Korea Północna
W przypadku tego kraju najtrudniej o jakieś sprawdzone informacje. Rzekomo koreańskie władze pracują nad rozwojem własnej kryptowaluty, która miałaby przeciwdziałać zachodnim sankcjom. Niewiele jednak wiadomo o projekcie i nie ma potwierdzenia, czy to byłoby CBDC. - Nowa Zelandia
Na początku 2020 roku ogłoszono badania nad potencjałem CBDC. Szybko, bo już w październiku tego samego roku, ogłoszono, że Nowa Zelandia nie ma planów na wprowadzenie cyfrowej waluty. - Polska
Ostatnie wypowiedzi szefa NBP sugerują, że Polska nie jest zainteresowana tematyką CBDC. Na początku 2021 roku jeden z dyrektorów NBP opublikował artykuł na łamach obserwatora Finansowego, z którego wypływa wniosek, że polski bank centralny nie widzi korzyści z emitowania cyfrowego złotego. - Rwanda
W 2019 roku przedstawiciele National Bank of Rwanda (NBR) ogłosili zainteresowanie CBDC. W 2020 roku ogłoszono jednak, że nie ma żadnych planów rozwoju. - Szwajcaria
Szwajcaria to jeden z najbardziej rozwiniętych technologicznie i finansowo krajów świata. Instytucje szwajcarskie pracują dla innych krajów w celu rozwoju CBDC, ale w samej Szwajcarii nie ma planów rozwijania CBDC. Przedstawiciele SNB, banku centralnego, ogłosili już w 2019 roku, że cyfrowa waluta nie niesie za sobą żadnych korzyści dla systemu finansowego Szwajcarii. - Tunezja
Koncepcję e-Dinara zaczęto rozwijać już w 2015 roku. Dopiero w 2019 roku ogłoszono, że odbędą się oficjalne testy tunezyjskiego CBDC. Program pilotażowy się jednak nie odbył, a ostatnie doniesienia sugerują, że projekt stanął w miejscu i nie jest dalej rozwijany.
WYCOFANE PROJEKTY
- Ekwador
Mało ludzi o tym wie, że Ekwador był pierwszym krajem na świecie, który wyemitował cyfrową walutę. Dinero electronico (DE) powstał już w 2014 roku. Zaufanie społeczne do projektu było tak niskie, że w 2017 roku porzucono projekt. - Estonia
W sierpniu 2017 roku zaproponowano stworzenie i wyemitowanie narodowej waluty cyfrowej o nazwie Estcoin. Projekt został anulowany w 2018 roku po interwencji Europejskiego Banku Centralnego. - Maroko
Marokańskie władze zaczęły rozwijać projekt CBDC już w 2018 roku. Stosunkowo szybko jednak wycofano się z programu detalicznego CBDC. Marokański organ ds. wymiany walut stwierdził, że korzystanie z kryptowalut/walut cyfrowych w kraju może prowadzić do nałożenia kar zgodnie z obowiązującymi przepisami. Tym samym zakończono prace nad rozwojem CBDC. - Senegal
Senegal miał dać przykład reszcie frankofońskim krajom Afryki Zachodniej. Był już program pilotażowy eCFA, czyli tamtejszego CBDC. Ostatnie doniesienia jednak sugerują, że zarzucono działania, a eCFA powoli umiera. - Urugwaj
W 2017 roku uruchomiono pilotażowy projekt e-peso. Trwał on rok, a Międzynarodowy Fundusz Walutowy bardzo chwalił urugwajski program. Nie ma jednak żadnych doniesień, by projekt był kontynuowany.
SZCZEGÓLNE PRZYPADKI
- Wenezuela
Wenezuela jest szczególnym przypadkiem z powodu Petro. Już w 2017 roku prezydent Nicolas Maduro ogłosił wypuszczenie monety Petro, która miałaby być stablecoinem zabezpieczonym przez ropę naftową. Miała to być odpowiedź na kryzys ekonomiczny i galopującą hiperinflację. Szybko się jednak okazało, że projekt nie jest dopracowany, nie wiadomo, czy jest zabezpieczony, społeczeństwo nie zaufało nowej walucie.
[Ostatnia aktualizacja: 12.03.2021]